Bohaterem tego postu
jest jeden z moich pacjentów, 10 letni kot rasy europejskiej. Pewnego dnia, Pan
Kot jak zwykle obudził się wcześnie rano. Jak to miał w zwyczaju, udał się do
sypialni swoich właścicieli. Jednak tego ranka, najwyraźniej wstał lewą nogą.
Droga do sypialni przez noc zmieniła się nie do poznania, „jakaś taka wyboista
i zamazana” - mruknął pod nosem Pan Kot. Bęc uderzył w ścianę, Łuup obił się o
komodę. No niech to…..!!! Miaaauuuu!!
Właściciele
zaniepokojeni nagłą utratą wzorku Pana Kota, zapisali go na wizytę. Podczas
badania stwierdzono odwarstwienie siatkówki w oku lewym i wylewy krwi do
siatkówki w oku prawym. Pan Kot został
uprzejmie poinformowany, iż cierpi na retinopatię nadciśnieniową. Zmierzono mu
ciśnienie krwi i z walizką leków odesłano nieco spokojniejszego do domu.
Winowajcą zaistniałej
sytuacji był jeden z najgroźniejszych wrogów narządu wzroku –
Choć nadciśnienie uszkadza wiele organów, w tym serce i mózg, to
najczęściej pierwsze symptomy tej choroby są zauważalne podczas badania
okulistycznego. Nadciśnienie prowadzi
do uszkodzenia małych naczyń krwionośnych siatkówki, wycieku surowicy i krwi,
które gromadząc się pod siatkówką, odpychają ją od położonych niżej warstw. Oko,
w którym doszło do odwarstwienia siatkówki jest niezdolne do wytworzenia
czystego, ostrego obrazu. Konsekwencją jest pogorszenie wzroku lub nawet jego
całkowita utrata. Może również dojść do pęknięcia ściany naczynia i krwawienia
wewnątrz oka, co manifestuje się jako wylew do siatkówki, ciała szklistego czy
przedniej komory oka.
Wylew krwi w przedniej komorze oka u kota. |
Żeby wroga zwalczyć
należy go bliżej poznać.
Co to jest nadciśnienie tętnicze?
Nadciśnienie
tętnicze to medyczne określenie dla stale podwyższonego ciśnienia krwi. Jest to
znany problem dotykający ludzi. Jednak niewiele osób zdaje sobie sprawę, iż
nadciśnienie równie często występuje u starszych kotów.
Wyróżniamy
nadciśnienie pierwotne i wtórne. W odróżnieniu do ludzi, u których najczęściej
występuje nadciśnienie pierwotne, u kotów dominuje nadciśnienie wtórne, wynikające
ze współistniejących chorób.
Do najczęstszych przyczyn nadciśnienia u kotów
należą:
- Przewlekła niewydolność nerek
- Nadczynność tarczycy
- Hyperaldosteroidizm
- Koty otyłe, cukrzycy są w grupie podwyższonego ryzyka
Z tego
względu, badanie ciśnienia krwi powinno być częścią badania klinicznego każdego
kota, u którego zdiagnozowano jedną z powyższych chorób.
Nadciśnienie tętnicze uszkadza nie tylko
narząd wzroku.
Zwiększone ciśnienie tętnicze w naczyniach to
zwiększona, nadmierna siła działająca na ściany małych i dużych tętnic. Zmiany
naczyniowe charakterystyczne dla nadciśnienia tętniczego prowadzą do powikłań
narządowych, które stanowią główny problem tej choroby, a także są główną
przyczyną zgonów.
U kota
cierpiącego na nadciśnienie serce musi pracować ze zdwojoną siłą. Z biegiem
czasu dochodzi do przerostu lewej komory serca i rozwoju niewydolności serca. Nadciśnienie
tętnicze prowadzi również do uszkodzenia i niewydolności nerek, jak i powoduje wylewy wewnątrz-czaszkowe czy udar niedokrwienny.
Jak diagnozuje się nadciśnienie układowe?
Nadciśnienie
układowe diagnozuje się na podstawie pomiaru ciśnienia skurczowego i rozkurczowego
krwi. W klinice, w której pracuję, do pomiaru ciśnienia krwi zwierząt używamy monitora
do kontroli parametrów życiowych pacjenta Cardell.
Technika pomiaru jest bardzo
zbliżona do tej stosowanej u ludzi, jest całkowicie bezbolesna, trwa kilkanaście
sekund, a większość kotów wyjątkowo dobrze ją toleruje. Ciśnienie krwi najczęściej
mierzy się na przedniej kończynie lub ogonie. Na wybraną część ciała zakłada się
odpowiedniej wielkości nadmuchiwany mankiet. Dla dokładności pomiaru
najczęściej wykonuje się ok. 5 następujących po sobie odczytów.
Poniższa
tabela przedstawia korelacje pomiędzy wartością ciśnienia krwi u kotów a
ryzykiem uszkodzenia narządów wewnętrznych.
Grupa
ryzyka
|
Ciśnienie
skurczowe
|
Ciśnienie
rozkurczowe
|
Ryzyko
uszkodzenia organów wewnętrznych
|
I
|
<150
|
<95
|
minimalne
|
II
|
150-159
|
95-99
|
średnie
|
III
|
160-179
|
100-119
|
duże
|
IV
|
>180
|
>120
|
bduże
|
Retinopatia
nadciśnieniowa jest schorzeniem pojawiającym się u starszych zwierząt, dlatego
niezmiernie ważne jest, by okresowo dokonywać u nich pomiaru ciśnienia krwi.
Leczenie
Lekami pierwszego
rzutu w leczeniu nadciśnienia tętniczego u kotów są blokery kanału wapniowego
(amlodypina) i oraz inhibitory enzymu konwertującego angiotensynę (enalapril,
benazepril).
Nigdy nie należy odstawiać leków na
nadciśnienie bez konsultacji z lekarzem weterynarii, gdyż grozi to skokiem
ciśnienia i może doprowadzić do nieodwracalnej ślepoty.
Należy również
leczyć schorzenie powodujące wystąpienie retinopatii nadciśnieniowej, jeśli takowe
zostało wykryte.
Ważne, by
pacjent był regularnie badany przez weterynarza okulistę. Oceni on czy pod
wpływem leczenia odwarstwiona siatkówka ponownie się przytwierdziła, czy doszło
do jej zwyrodnienia, sprawdzi czy nie pojawiły się nowe krwotoki siatkówkowe,
które świadczą, że nadciśnienie nie jest wystarczająco kontrolowane przez leki.