Suche oko czyli suche zapalenie rogówki i spojówki


Suche zapalenie rogówki i spojówki ( keratoconjunctivitis sicca)  powszechnie znane jako zespół suchego oka jest schorzeniem związanym z niedoborem łez.  Elementem istotnym dla utrzymania zdrowej rogówki jest film łzowy.

Prawidłowy film łzowy składa się z trzech warstw. Zewnętrza, warstwa lipidowa filmu łzowego wytwarzana jest przez gruczoły (tarczkowe i gruczoły Zeisa ) leżące wzdłuż brzegu powiekowego.
Warstwa lipidowa ogranicza parowanie warstwy wodnistej filmu łzowego. Warstwa mucynowa  położona najbliżej oka wytwarzana jest przez komórki kubkowe spojówki i mówiąc kolokwialnie przyczepia film łzowy do rogówki. Warstwę środkową filmu łzowego, zwaną również warstwą wodnistą wytwarzają gruczoł łzowy i gruczoł trzeciej powieki. Warstwa wodnista stanowi więcej niż 90%  filmu łzowego.

Kiedy dochodzi  do niedoboru fazy wodnej, pojawiają się objawy zespołu suchego oka.

Jakie są objawy zespołu suchego oka u psów?

Kiedy brakuje łez oko staje się zaczerwienione, swędzi , pojawia się tzw. uczucie piasku pod powiekami. Można również zaobserwować żółto-zieloną wydzielinę w przyśrodkowym kącie oka.  W ostrych przypadkach dochodzi nawet do owrzodzenia rogówki.

To co czuje pies  z zespołem suchego oka można porównać do tego co my odczuwamy podczas bardzo wietrznych dni, kiedy to silny podmuch wiatru szybciej wysuszy powierzchnie naszego oka niż nasze łzy zdąża ją nawilżyć. Pacjent z „suchym okiem” odczuwa dyskomfort cały czas. Dla niego każdy dzień jest bardzo wietrznym dniem.

U pacjenta z niedoborem łez , pozostałe warstwy filmu łzowego dominują. Sprawia to, że gęsta, mucynowa, zielonkawa wydzielina przylepia się do włosów w okolicy oka. Najczęściej jest to główny powód przyprowadzenia psa do kliniki.  Oczyszczenie okolicy oka i zaordynowanie najczęściej trójskładnikowych kropli do oczu naszego psa, rozwiąże problem jedynie chwilowo.

Zespól suchego oka niezmiernie często jest mylony z przewlekłym lub nawracającym zapaleniem spojówek.  Jedynie leczenie oparte na prawidłowo postawionej diagnozie  i uprzednim dokładnym badaniu okulistycznym jest w stanie poprawić komfort psa.

Co się stanie jeśli zespół suchego oka nie będzie leczony?

Rogówka jest przezroczystą częścią oka  przepuszczającą światło do wnętrza oka.  Potrzebuje ona tlenu, energii  i czynników odżywczych. Te dostarczane są w organizmach żywych dzięki naczyniom krwionośnym. Jednak rogówka by zachować swoja przejrzystość  musiała pozostać struktura nieunaczynioną, dlatego niezbędny  do jej prawidłowego funkcjonowania tlen i substancje odżywcze dostarczane są przez film łzowy, a konkretnie przez jego warstwę wodnistą. Kiedy brakuje łez, rogówka nie może zachować swojej prawidłowej funkcji, jest niedostatecznie nawilżona, odżywiona. Dochodzi do jej waskularyzacji (pojawienia się naczyń krwionośnych na powierzchni rogówki) i odkładania się pigmentu w komórkach jej nabłonka.  Rogówka  powoli  staje się matowa, coraz grubsza i traci swoją transparentność. Jeśli nie wdroży się leczenia rogówkę pokrywa coraz to większa ilość naczyń krwionośnych i barwnika ,a sam jej nabłonek grubieje.  Oko traci swoja odporność  i może dochodzić do powstania głębokich wrzodów rogówki, grożących jej perforacją.

Zespół suchego oka jest bolesną chorobą, która jeśli nie jest leczona, prowadzi do pogorszenia wzroku lub nawet utraty oka.

Czym spowodowany jest zespół suchego oka?

Istnieje szereg przyczyn powodujących suche zapalenie rogówki i spojówek u psów.  Najczęściej występuje w wyniku reakcji układu immunologicznego psa, który wytwarza autoprzeciwciała skierowane przeciwko gruczołowi łzowemu. Nazywamy to immuno- zależną destrukcją gruczołu łzowego.  Zjawisko to jest znaczniej częściej obserwowane u określonych ras psów takich jak: 
Mops
·         West Highland White Terrier
·         Yorkshire Terrier
·         Cavalier King Charles Spaniel
·         Cocker Spaniel
·         Bulldog 

Do innych przyczyn  zespołu suchego oka należą: urazy okolicy oczodołu, choroby metaboliczne (cukrzyca, niedoczynność tarczycy, nadczynność nadnerczy) infekcje, a nawet niektóre stosowane leki. Czasami choroba rozwija się w wyniku uszkodzeń nerwu unerwiającego gruczoł łzowy. W niektórych przypadkach przyczyna choroby pozostaje nieznana, jednak nie wyklucza to skutecznego leczenia psa.

Jak diagnozowany jest zespół suchego oka u psów?




Ilość łez produkowanych przez psiego pacjenta może być mierzony za pomocą testu Schirmera.
Test polega na umiejscowieniu pod dolną powieką końcówki specjalnego papierka z bibuły, tak by jego końcówka dotykała rogówki. Pasek nasącza się łzami, a zawarty w nim niebieski barwnik ułatwia odczyt. Wynik  większy niż 15mm odczytany po 60 sekundach, świadczy o prawidłowej produkcji łez u psa.